gisun吧 关注:32贴子:132
  • 2回复贴,共1

满文格助词

只看楼主收藏回复

一、 满语格助词i
(二)属格
属格又称为领属格、生格、所有格,表示任何事物的领属关系,回答“谁的、
什么的”等问题。属格用格助词i和ni表示。当i和ni表示属格时,有“的,’
的意思。i放在普通名词后,当放在以n结尾的名词后,读ni。以ng结尾的词
用ni。以rg i结尾的名词,不需要加i和ni,直接可以做属格。
1, ahvn i mahala na de tuheke哥哥的帽子掉在地上了。
哥哥的帽子地在落
2, jui ama eme i mujilen be sarkv JL不知父一母之心。
儿父母的心把不知
3, muse clang gurun boo urse i aisi tusa be harmadumbi。我们要保护党、国家、人民的利益。
我们党国家人民的利益把保护
4, lio wen long ni sarganjui beging de bithe hvlambi刘文龙的女儿在北京读书。
刘文龙的女儿北京在书读
5, xan siyan xeng ni amargi boo umesi xahvrun单先生的北房很冷。
单先生的北房很冷
6, amai gucu harbin de weilemi父亲的朋友在哈尔滨工作。
父亲的朋友哈尔滨在工作
(除非上边的词是以元音结尾,否则属格助词i绝不可以与上边的词连写。)
在满文中格助词i要写成小i。置于以n结尾的名词或代词后时,虽然写成i,要读成ni。在以ng结尾的名词、代词之后时要写成ni。不得连写
元音结尾可连写 辅音不可连写
i ni 生格=属格.以格=工具格=用格
(一)格助词i作为属格格助词用,相当于汉语中的“的”。
名词 i 名词
1、kesike i yasa 猫的眼睛
2、qoko i umhan 鸡蛋
3、ulgiyan i xan 猪耳朵
4、ula i muke 江水
5、indahvn i oforo 狗的鼻子
6、tung liyang ni bithe 佟亮的书
7、jou ming ni sabu 赵明的鞋
8、mini gala 我的手
9、sini qai 你的茶
10、terei morin 他的马
ula江 cooha 兵、军队、武
ula i cooha
dele上、上边、上面、皇上
alin i dele
dain战争
dain i niyalma
beye自己
amban i beyebe
gurun i han
fulahuun水红色 精光
ilaci 第三 abkai fulingga 天命,太祖高皇帝年号
abkai fulingga i ilaci aniya
holtombi 骗,哄骗,诱惑,伪装,假装
(二)格助词i作为工具格格助词用,相当于汉语中的“用”。
名词 i 动词
1、angga i jembi 用嘴吃
2、gala i jafambi 用手抓
3、xan i donjimbi 用耳朵听
4、muke i obombi 用水洗
5、yasa i tuwambi 用眼睛看
6、qoko i umhan i tantambi 用鸡蛋打
i ni 生格=属格(的).以格=工具格=用格(用)
名词 i 名词 1、kesike i yasa 猫的眼睛
名词 i 动词 1、angga i jembi 用嘴吃
menggun i fiyan银色
重刻清文虚字指南编
6) 的之以用皆翻 i, 在人运用要斟酌
fe ice i baita hacin 新陈的案件
uru waka i arbun dursun 是非的情形
duin mederi i onco 四海之广
tumen jaka i largin 万物之多
tondo i ejen be uilembi 以忠事君
onco i fejergingge be kadalambi 以宽御下
gida i gidalambi 用枪扎
xaka i xakalambi 用叉扠
7) 四头之下 i念 ni,此外单连都使得
gocishvn anahvnjan i tacin 逊让之风
tondo akdun i yabun 忠信之行
giyan fiyan i gamambi 调停齐楚
funcen daban i icihiyambi 办理裕如
abkai xu na i giyan 天文地理
niyalmai buyenin jakai arbun 人情物弁
yasai tuwambi 用眼瞧
galai jorimbi 用手指
8) 五头的之字翻 ni,犹同 i字一样说
ya wang ni harangga 哪(原文作“那”)王的属下
ya gung ni duka 哪(原文作“那”)公的门上
ba wang ni baturu 霸王之勇
jang liyang ni mergen 张良之智
清文启蒙第三卷《清文助语虚字》
33、i(ajige i)的字,之字,又以字,用字,此i字亦有联写在第一头字尾念作第二头字音者,与单用义同。
如: ⑴、niyalma i ama eniye, beye i ama eniye i adali. 以字 人之你母,己之父母。
⑵、bi sain mujilen i niyalma be tuwara oqi niyalma urunakv sain mujilen i mimbe tuwambi. 以字 我以好心待人,人必以好心待我。
⑶、erdemu i beyebe dasambi 以字 以德修身。
⑷i字联写体式: niyalmai ama eniye, beyei ama eniyei adali.
⑸凡遇emgi, baru, jalin, adali, gese, teile, qala, qiha, ebsihe, gubqi, qanggi等字之上必用i字,或当用ni字。如:ere gese, tere gese等句乃系成语,不在此例。
⑹凡遇-kan, -ken, -kon, qin, qun qun, giyan giyan, giyan fiyan, siran siran, dahin dahin, dahvn dahvn, ulhiyen ulhiyen等虚字之下必用i字,乃一定之词也。
34、ni ①的字,之字,又以字,用字,又呢字,哉字,乃惊叹想像语气 ②实解标的点字。
如: ⑴、ba wang ni baturu, kungming ni erdemu, qen ping ni mergen, jeo gung ni dorolon. 之字霸王之勇,孔明之才,陈平之智,周公之礼。
⑵、aini karulambi. 用字以何报答。
⑶、ere ai turgun ni 呢字这是什么缘故呢。
⑷、ere gese baita geli bini. 呢字这样的事也有呢。
⑸、dule i biheni. 呢字原来是他呢。
35、sini你的,mini我的,ini他的,meni我们的,suweni你们的,qeni他们的,
36、aini 用什么、以何,
37、ainaha ni 怎么了呢,未必呢。
38、bini 有呢,在呢。
39、biheni 来着呢,曾有呢,曾在呢。
140)有无当翻 bi, akv 不拘长短上有 de
yabun be toktobure de kemun bi 制行有物
saisa be baitalara de memere akv 立贤无方
baita de toktoho giyan bi 事有定理
irgen de entehen mujilen akv 民无恒心
二、格助词be 及物动词的宾格.对格
主要有两种用法。
(一)格助词be作为宾格格助词用,相当于汉语中的“把”、“将”的意义。be作为宾格格助词所修饰的名词、代词是动作的直接承受者,是动词的宾语。
以分写为规范
be 及物动词的宾格.对格(把”、“将)经格(经过)
不特指be可省略
特指tere booha be jembi 吃那菜
名词 +be +动词
1、booha be jembi 吃菜 booha jembi 吃菜
2、baita be fonjimbi 问事
3、niyalma be tantambi 打人
4、simbe aliyambi 等你
5、ulgiyan be wambi 杀猪
6、muke i gala be obombi 用水洗手
7、kesike singgeri be jembi 猫吃老鼠
8、sogi be udambi 买菜
(二)格助词be作为经格格助词用,相当于汉语中“经过”的意思。
名词+ be+ 动词
1、uqe be dosimbi 经门进入
2、qangqun be genembi 经长春去
3、beging be jimbi 经北京来
4、angga be tuqimbi 经口出
名词 be 动词 1、booha be jembi 吃菜 booha jembi 吃菜
名词 be 动词 1、uqe be dosimbi 经门进入
重刻清文虚字指南编
2) 把将以使令教字,共是七样尽翻 be,下边必有 bu字应,不然口气亦可托。
jingse be hadabumbi 把顶子带之
gvlha be etumbi 把靴子穿之
bithe be ureme hvla 将书熟熟的念
hergen be saikan ara 将字好好的写
gosin jurgan be fulehe obumbi 以仁义为本
doro erdemu be tuhen obumbi 以道德为归
ambasa saisa be an be tuwakiyabumbi 使君子安常
buya niyalma be waka be ulhibumbi 使小人知非
niyalma be gvnin usambumbi 令人失望
jaka be teisu bahabumbi 令物得所
amban oho niyalma be tondo okini sembi 教臣子忠
jui oho niyalma be hiyooxun okini sembi 教人子孝
niyalma be sain gisun gisurebumbi 教人说好话
niyalma be sain baita yabubumbi 教人行好事
3) bu字亦有自然处,只看有 be与无 be
erdemu ilibuha manggi gebu mutebumbi 德见而后名立
beye tuwancihiyabuha manggi boo teksilebumbi 身修而后家齐
4) 也字翻 be讲是字,上用 serengge与 sehengge
tondo serengge dulimba be 忠者中也
ginggun serengge cibsen be 敬者静也
banin serengge uthai giyan be 性即理也
giyan serengge uthai sukdun be 理即气也
fulehe be kicembi sehengge 所谓务本者
hiyooxun deocin be yabure be 是行孝悌也
xu be tacimbi sehengge 所谓学文者
irgebun bithe be kicere be 是攻诗书也
清文启蒙第三卷《清文助语虚字》
28、be ①把字,将字,也字,又以字,用字,又使字,令字,教字,联用单用俱可 ②实解我们,鱼食,鸟食,牛车辕头横木。
如: ⑴、terebe gaifi gene. 将字、把字将他领了去。
⑵、tere be gaju. 将字、把字把那个拿来。
⑶、siyang serengge ujire be, hiyoo serengge taqibure be, sioi serengge gabtabure be. 也字痒者养也,校者教也,序者射也。
⑷、ai be fulehe da obumbi. 以字以何作根本。
⑸、aibe temgetu obumbi. 用字以何为凭据。
⑹、sefu simbe gene sehe. 令字师傅说了教你去。
⑺、imbe jikini. 使字教他来罢。
⑻、凡遇ai hendure、dahame等虚字之上必用be字。
⑼、凡如i, ni, de, me, qi, fi等虚字之下不可用be字。
29、mimbe 把我,教我。 membe 将我们,令我们 suwembe 把你们,教你们。 qembe 将他们,使他们。
30、sehebe 将说了的。
31、henduhebe 把说了的。
32、beo 么字,乎字,欤字,乃be字作疑问词。如:geren niyalmai dorgi falaqi aqarangge webeo. 众人之中该罚的把谁呀。
三、格助词de与格─方位格 主要有三种用法。
(一)格助词de作为位置格格助词用,表示“在……地点”、“在……时间”、“在……里”、“在……上”等意义。
名词+ de +动词
1、jugvn de yabumbi 在路上走
2、nahan de dedumbi 在炕上躺
3、na de ilimbi 在地上站
4、abka de deyembi 在天上飞
5、ai erin de jimbi 在什么时候来
6、sabure de gisurembi 看见的时候说
(二)格助词de作为方向格格助词用,表示行为、动作的方向和目的,以及不及物动词所涉及的对象,有“向、到、于、对于、给于”等意义。
名词 de 动词
1、harbin de genembi到哈尔滨去
2、indahvn de gelembi 害怕狗
3、gisun be sinde alambi 告诉你话
4、baita be tere de fonjimbi 问他事情
5、xun de tuwambi 向太阳的方向看
6、beye i yasa de akdambi 相信自己的眼睛
7、tese de aisilambi 帮助他们
8、ere jaka be sinde bumbi 把这个东西给你
9、suwende banihalambi 感谢你们
10、etuku be mende benjimbi 把衣服给我们送来
si ubade tehebio
你在这住来着吗
mini boode kai.
在我家啊
age i boode在阿哥家里


1楼2020-07-14 12:37回复
    de 与格─位格(在……).方向格(“向、到、于、对于、给于).工具格(凭着”、 “靠着)
    (三)格助词de作为工具格格助词用,相当于汉语中的“凭着”、“靠着”等意义。
    1、temgetu de dosimbi 凭票进入
    2、bengsen de jiha gaimbi 凭本事赚钱
    清文指要
    ere ildun de ( mini boode )darifi majige teki.
    趁着机会,顺便(到我家)坐坐吧
    ildun 顺便,趁机 darimbi经过 majige 少许,稍微 teki请坐
    bi ai jekekv. ere be tuwaci iletu
    不肯留下来吃饭)这样看的话
    mimbe (sini boode), jai jai ume genere serengge kai.
    摆明着 是不让我再(去你家)啊。
    sikse ildun de ini boode darifi fonjici, gurifi kejine goidaha.
    昨天顺便去他家一问,说是搬走很久了,
    mini ejen boode akv我的主人不在家
    mini ahvn boode akv,我哥哥不在家
    julesi funtume yabure ohode, toktofi sain jergi de ilimbikai.
    向前冲去,一定有好处。 有不升职的
    wesirakv doro bio.
    道理吗?
    hungkereme gvnin dahafi . ishunde huwekiyendume . julesi
    倾心佩服, 彼此勤勉[一起发奋] 向前
    facihiyaxame hvsun bumbi .
    努力啊
    boode oci在家
    mini beye dukai jakade iliha bihe.
    我自己在门边儿上站着来着
    age i boode在阿哥家里


    2楼2020-07-14 12:38
    回复
      这个跟日韩语的格动词基本上可以对应


      来自手机贴吧3楼2021-12-20 23:47
      回复